کتاب معراج‌السعاده

عالم بی‌بدیل، ملا احمد نراقی، فرزند ملا مهدی قدس‌سرهما، پس از آنکه پدرش، کتاب اخلاقی «جامع‌السعادات» را تألیف کرد،‌ بر آن شد تا کتابی در ردیف کتاب پدر بزرگوارش، ولی به زبان فارسی به رشته تحریر درآورد تا فارسی‌زبانان نیز از چنین نعمتی بی‌بهره نباشند؛ ازاین‌رو کتاب «معراج‌السعادة» را به رشته تحریر درآورد. این کتاب ـ بنا به آنچه نویسنده، خود بیان می‌دارد ـ خلاصه کتاب «جامع‌السعادات» است و اهمّ مطالب آن را در بر دارد.

این کتاب از همان زمان تألیف، مورد توجه سالکان راه حق و اساتید اخلاق قرار گرفته است. حضرت آیت‌الله بهجت قدس‌سره نیز در پاسخ به درخواست دستورالعمل و برنامه سیر و سلوک می‌فرمودند: «روزانه نصف صفحه از کتاب شریف معراج‌السعاده را بخوانید و بدان عمل کنید».

کتاب معراج‌السعاده در پنج باب تنظیم شده:

باب نخست: «مقدمات نافعه» که شامل مباحث معرفت نفس، و بیان حالات آن، و معرفی فضائل و رذائل اخلاقی است؛

باب دوم: «قوای نفس و اخلاق ذمیمه» که شامل معرفی قوای چهارگانه نفس، و بیان علل و اسباب انحرافات اخلاقی است؛

باب سوم: «محافظت اخلاق حمیده از انحراف و...» که شامل مباحثی درباره راه‌های تزکیه و معالجۀ روان از امراض نفسانی است؛

باب چهارم: «فضائل اخلاق حسنه و کیفیت اکتساب آنها» که شامل مباحثی درباره معرفی اخلاق حسنه، و درمان رذائل اخلاقی می‌شود که مربوط به هریک از قوای نفسانی است؛

باب پنجم: «اسرار و آداب عبادات» که به بیان آداب بعضی از عبادات، و نیز بعضی اسرار نهفته در آنها می‌پردازد.